Gruszka jest owocem jesienno- zimowym, lecz do tej pory nie cieszy się aż taka popularnością jak jabłko. Ten zielony, czerwony, brązowy lub żółty owoc o twardej skórce, podłużnym, stożkowatym kształcie, znany jest każdemu. Drzewo gruszy potrzebuje łagodnego klimatu. Niemniej jednak jest jednym z ulubionych owoców sezonowych Polaków, a swoją popularność zawdzięcza łatwej dostępności, przestępnej cenie oraz szerokiej gamie zastosowań w naszej kuchni.

Wartość odżywcza gruszki

Wartość odżywcza gruszki w 100 gramach produktu

  • Wartość energetyczna- 57 kcal
  • Białko- 0,36 g
  • Tłuszcz ogółem- 0,14 g
  • Kwasy tłuszczowe nasycone- 0,022 g
  • Kwasy tłuszczowe jednonienasycone- 0,084 g
  • Kwasy tłuszczowe wielonienasycone- 0,094 g
  • Kwasy tłuszczowe omega- 3- 0 g
  • Kwasy tłuszczowe omega-6- 0,094 g
  • Węglowodany- 15,23 g
  • Błonnik pokarmowy- 3,1 g
  • Witamina A- 25 I.U.
  • Witamina D- 0 I.U.
  • Witamina E- 0,12 mg
  • Witamina K1- 4,4 µg
  • Witamina C- 4,3 mg
  • Witamina B1- 0,012 mg
  • Witamina B2- 0,026 mg
  • Witamina PP- 0,161 mg
  • Witamina B6- 0,029 mg
  • Kwas foliowy- 7 µg
  • Witamina B12- 0,0 µg
  • Witamina B5- 0,049 mg
  • Wapń- 9 mg
  • Żelazo- 0,18 mg
  • Magnez- 7 mg
  • Fosfor- 12 mg
  • Potas- 116 mg
  • Sód- 1 mg
  • Cynk- 0,10 mg
  • Miedz- 0,08 mg
  • Mangan- 0,05 mg
  • Selen- 0,10 µg
  • Fluor- 2,2 µg
  • Cholesterol- 0 mg
  • Fitosterole- 8 mg

Nie od dziś wiadomo, że owoce gruszy są bardzo zdrowe, a dodatkowo nie są ciężkostrawne, dlatego mogą je jeść nawet osoby cierpiące na nadwrażliwość żołądka. U takich osób należy zadbać o dokładne rozdrobnienie każdego kawałka gruszki.

Gruszkę Williama zaleca się podawać niemowlakom w formie deseru. Kompot z ususzonych gruszek jest wskazany u osób ze stanami zapalnym układu pokarmowego oraz doskonale gasi pragnienie. Owoce ten posiada również właściwości przeciwgorączkowe.

Ciekawostki o gruszkach

  • Świeżo wyciskany sok z gruszki uszczelnia naczynia włosowate i obniża ciśnienie krwi;
  • Miękkie i dojrzałe gruszki przeciwdziałają zaparciom oraz pobudzają trawienie. Spożywanie w nadmiarze mogą wywołać biegunkę;
  • Napar ze świeżych skórek gruszy ma zastosowanie przy okładach na owrzodzenia oraz na trudno gojące się rany;
  • Owoce te wpływają na obniżenie stanów chorobowych przy kamicy nerkowej oraz przy zapaleniach gruczołu krokowego i dróg moczowych;
  • Gruszki zawierają większe stężenie garbników, a odmiany cierpkich gruszek pomagają w leczeniu biegunek;
  • Warto podawać gruszki osobom starszym, a zwłaszcza tym ze złą przemianą materii i nadciśnieniem tętniczym. Odkryto, że w gruszkach występują komórki kamienne, które wspomagają perystaltykę jelit. Spożywanie dojrzałych gruszek w ilości 1,5- 2 kilogramów przez 2 dni w tygodniu. Trzeba jednak mieć na uwadze, czy dana osoba nie cierpi na schorzenia dróg żółciowych lub nadwrażliwość jelit. W tym przypadku trzeba zalecić gotowane gruszki;
  • Do tej pory gruszki są stosowane w medycynie ludowej, w formie naparu przy uporczywym kaszlu, przeziębieniu oraz gorączce. Skoncentrowany napar jest używany przy migrenie oraz uciążliwych bólach głowy;
  • Gruszka jest jednym nielicznych owoców, która w swoim składzie zawiera jod, a ich spożycie poprawia funkcjonowanie tarczycy, a tym samym zapobiega występowaniu jej schorzeń;
  • Odmiany gruszek, które zawierają większe stężenie garbników wspomagają leczenie biegunek;
  • W nieznacznym stopniu obniża masę ciała;
  • W śladowych ilościach gruszka zawiera bor, który wspomaga wysiłek umysłowy. Bor poprawia koncentrację i pobudza szare komórki. Dodatkowo pierwiastek ten wspomaga transport wapnia oraz zapobiega jego ubytkom z kości. Dlatego dojrzałe gruszki są zalecane kobietom w okresie menopauzy i osobom przyjmującym sterydy oraz podatnym na osteoporozę. Wystarczy jeść 1 gruszkę na 3-4 dni, a wydatnie obniży się ryzyko wystąpienia osteoporozy;
  • Owoce te posiadają niski indeks glikemiczny, który wynosi 38 Ig oraz mały ładunek glikemiczny wynoszący 8,1.

Gruszki w bardzo małym procencie przypadków mogą wywołać uczulenie. W odniesieniu do dzieci można je podawać dzieciom, które nie ukończyły pół roku życia, a osoby dorosłe powinny je jeść ze skórką. To właśnie w skórce znajdują się flawonoidy, pektyny i garbniki.

Odmiany gruszek

W Polsce, ze względu na porę dojrzewania możemy wyróżnić odmiany: zimowe ( dojrzewające w połowie października), jesienne ( dojrzewają na początku października i w trzeciej dekadzie września) oraz letnie ( dojrzewają w lipcu, sierpniu i we wrześniu).

Najpopularniejsze odmiany gruszek w Polsce:

Odmiana letnia

  • Klapsa- odmiana ta została wyhodowana w Stanach Zjednoczonych. Dojrzewa zawsze w drugiej połowie sierpnia. Rodzi bardzo duże owoce. Odmiana ta posiada lekko błyszczącą, grubą zieloną skórkę, a czasami z czerwonymi rumieńcami. Wyhodowano odmianę o całkiem czerwonej skórce o nazwie Red Faworytka. Miąższ tej gruszki jest ziarnisty, luźny, soczysty, biało kremowy i dość smaczny. Ma bardzo krótki czas przechowywania, nie nadaje się do transportu oraz jest to odmiana typowo deserowa.
  • Lipcówka kolorowa- odmiana ta została wyhodowana we Francji. Dojrzewa w połowie lipca. Owoce są jajowate, równiej i średniej wielkości. Owoce ten posiada błyszczącą skórkę o żółto- zielonej barwie, a pokrywa ją pomarańczowo- czerwony rumieniec. Jest stosowanie głównie w deserach. Miąższ jest ziarnisty, luźny, soczysty i dość smaczny. Odmiana ta nie nadaje się do transportu.
    Odmiana jesienna:
  • Konferencja- jest to odmiana angielska. Dojrzewa na przełomie września i października. Najpopularniejsza odmiana w Polsce. Owoce są średniej i dużej wielkości, o charakterystycznym wrzecionowatym kształcie i mało wyrównane pod względem rozmiaru. Odmiana ta posiada grubą, gładką skórkę, matowo- zieloną, a gdy dojrzeje złotobrązową. Miąższ o biało- żółtej barwie jest bardzo aromatyczny, soczysty i słodki. Mogą być przechowywane przez kilka tygodni w chłodnym miejscu. Nadają się do soków, jak i do zjedzenia na surowo.
  • Bonkreta Williamsa- odmiana angielska. Owoce średniej wielkości, mają nierówną powierzchnię oraz wydłużony kształt. Dojrzewa na początku września. Skóra owocu jest cienka, gładka, o jasno-pomarańczowej barwie i pokryta jest niewielkim rumieńcem. Miąższ ma lekki winny posmak, jest aromatyczny, bardzo soczysty i posiada biało- kremową barwę. Odmiana ta świetnie sprawdza się na przetwory i do deserów. Nie można jej niestety długo przechowywać.
  • Lukasówka- francuska odmiana. Owoce mają nieregularny , jajowaty kształt. Dojrzewają na przełomie września i października. Mają nieznacznie błyszczącą, gładką, jasnozieloną skórkę. Miąższ jest średnioziarnisty, a jego barwa jest żółtawobiała. Odmiana ta ma lekki aromatyczny posmak i winny smak. Najlepiej spożyć ją po miesiącu przechowywania. Nadaje się na przetwory, na soki i desery.

Odmiana zimowa

  • General Leclerc- odmiata ta pochodzi z Francji. Owoce te są duże lub bardzo duże. Gruszki te dojrzewają w połowie października. Posiadają lekko błyszczącą lub matową skórkę, koloru żółto- zielonego z pomarańczowy lekkim rumieńcem. Ten rodzaj gruszki posiada charakterystyczny brązowo- miodowe, rozległe ordzewienie. Miąższ ma kremową barwę, drobnoziarnistą konsystencję, jest soczysty i nieco kwaskowaty. Mogą być przez miesiąc przechowywane. Można je jeść jedynie na surowo.
  • Kominówka- francuska odmiana. Gruszki te są średniej wielkości, o niewyrównanym i szeroko jajowatym kształcie. Posiada lekko błyszczącą skórkę, o kolorze żółto- zielonym z niewielkimi pomarańczowymi rumieńcami. Miąższ jest bardzo soczysty i nieco aromatyczny. Owoce te możemy spożywać tylko na surowo oraz możemy je przechowywać kilka tygodni.

Gruszki pomogą zapobiec obniżeniu ciśnienia krwi i udarowi

Naukowcy z Uniwersytetu z Wageningen w Holandii twierdzą, że spożywanie gruszek może zmniejszyć ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Został zbadany związek koloru miąższu warzyw i owoców z ich wpływem na ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Udowodniono, że przed wystąpieniem udaru chronią nas warzywa i owoce z białym miąższem. Naukowcy przekonują, że osoby, u których dieta obfituje właśnie w tego typu produkty, ryzyko wystąpienia incydentu zmniejsza się o ponad 50%. Do tej pory nie mogą znaleźć wyjaśnienia, dlaczego warzywa i owoce z białym miąższem odznaczają się właśnie takimi właściwościami. Autorka badań Linda Oude Grieg, przypuszcza, że może odpowiadać za to wysoka zawartość błonnika.

Dodatkowo, gruszki zapobiegają nadciśnieniu. Owoce te zawierają duże ilości potasu, który to obniża ciśnienie krwi. Pierwiastek ten hamuje agregację płytek krwi, w ten sposób ograniczając tworzenie się skrzepów. Naczynia krwionośne są bardziej drożne, a krew krąży w sposób swobodnie i ciśnienie samoistnie spada. Potas przyśpiesza wydalanie nadmiaru sodu przez nerki. To właśnie sód przyczynia się do rozwoju nadciśnienia, ale także wielu innych chorób układu sercowo- naczyniowego. Potas wspomaga również prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo- naczyniowego, w tym mięśnia sercowego.

Biegunki i zaparcia.

Owoce te są polecane szczególnie osobom, które zmagają się z biegunką lub/i zaparciami. W przypadku zaparć należy wybierać gatunki miękkie i dojrzałe, gdyż przyśpieszają nasze trawienie, lecz pożywanie ich w większych ilościach może wywołać biegunkę. Osoby cierpiące na uporczywe biegunki, powinny spróbować odmian gruszek mało soczystych, cierpkich, które zawierają dużo garbników przeciwbiegunkowych.

Czy gruszki są ciężkostrawne?

Wbrew panującej opinii, gruszki zaliczane są do grupy owoców lekkostrawnych, dlatego mogą je jeść bez obaw osoby z wrażliwym żołądkiem. Długo zalegające w przewodzie pokarmowym są dzikie owoce gruszek, które mają w swoim składzie dużo tzw. komórek kamiennych ze ścianami wysyconymi węglanem lub krzemionką wapnia. To właśnie one tworzą twarde drażliwe skupiska z miąższu gruszki. Obecne odmiany posiadają minimalne ilości tego typu komórek, przez co miąższ jest soczysty i miękki.

Gruszki w większości składają się głównie z wody, dlatego zalegają krótko w żołądku, tym samym nie obciążają go. Jeśli po zjedzeniu gruszki zauważymy niepokojące sygnały ze strony przewodu pokarmowego, następnym razem spróbujmy zjeść ją w postaci startej. Gruszki, podawane w postaci możemy podawać dzieciom już po 6. miesiącu życia.

Objawy alergii na gruszki

Gruszki u niektórych osób mogą wywołać reakcję alergiczną, chodź bardzo rzadko się to zdarza. Uczulenie na gruszki, to nic innego jak wynik reakcji krzyżowej pomiędzy białkami pokarmowymi o pyłkami drzew. Z tego powodu pojawia się zwykle uczulenie na pyłki ( głównie brzozy). Reakcja alergiczna występuje najczęściej pod postacią zespołu alergii jamy ustnej ( OAS), który objawia się na początku nieżytem nosa, a następnie pokrzywką kontaktową w miejscu dotknięcia owocu, głównie na wargach i palcach.

Odchudzanie a gruszki

W 100 gramach gruszki znajdziemy 57 kcal. Dodatkowo w 84% składa się z wody, a dodatkowo zawiera dużą ilość pektyn, czy błonnika rozpuszczalnego, który pod wpływem wody zwiększa swoją objętość , a tym samym wypełnia żołądek przez długi czas, co daje uczucie sytości. Jest to bardzo pożądane w czasie kuracji odchudzającej.

Cukrzyca a gruszki

Gruszki są zaliczane do grupy owoców, które w swoim składzie zawierają 5- 10% węglowodanów, a indeks glikemiczny wynosi -30 Ig. Nie są one obciążeniem dla trzustki i bez Obwa mogą po nie sięgać osoby chorujące na cukrzyce.

Gruszki w czasie ciąży

Kobiety w czasie trwania ciąży powinny sięgać chętnie o jesienne owoce, gdyż zawierają one w swoim składzie potrzebne do prawidłowego rozwoju dziecka w łonie matki kwas foliowy. Witamina B9 zapobiega wystąpieniu ciężkich wad rozwojowych u płodu, np. rozszczep kręgosłupa. Warto wiedzieć, że kobiety w ciąży powinny przyjmować dziennie 400 mikrogramów kwasu foliowego.

Zastosowanie gruszek w kosmetyce

Ekstrakt z gruszki jest wykorzystywane do produkcji szamponów do mycia włosów. Zawartość glukozy sprawia, że włosy stają się elastyczne, dzięki czemu zapobiega to rozdwajaniu się końcówek. Wyciąg z gruszki jest wykorzystywany w leczeniu trądziku, egzemy i dermatozy. Owoce ten możemy wykorzystać również do pielęgnacji cery tłustej.

Dieta gruszkowa

Gdy wydaje się, że już żadna nowa dieta nasz nie zaskoczy, to naukowcy ze Stanów Zjednoczonych przychodzą z nową propozycją. Dotyczy ona diety, w której to możemy się odchudzić za pomocą gruszek.
Dieta gruszkowa jest nowością wśród diet i nie została do tej pory poddana żadnym badaniom. Mimo to na wielu portalach poświęconym dietom rozpisują się o jej wspaniałych właściwościach.

Gruszki są bardzo zdrowe, a w swoim składzie zawierają cenny błonnik pokarmowy, białko, kwas foliowy, witaminę A i B oraz potas. Znajdziemy również bor, który zapobiega utracie wapnia z kości oraz poprawia naszą koncentrację. Gruszki zawierają spore ilości jodu, który wpływa na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy.

Owoce te łagodzą stany zapalne dróg moczowych, jest to ważna informacja dla kobiety, które dość często zmagają się z problemami układu moczowego. Jednak spożywanie gruszek w nadmiarze nie jest wskazane. Dlatego dietę tą można stosować maksymalnie tydzień. Gruszki jemy każdego dnia, co najmniej 3 razy dziennie. Spożywać je możemy na surowo, pieczone, gotowane lub suszone.

Ze względu na to, że jest to dieta redukcyjna, musimy zrezygnować z Fast foodów, redukujemy ilość soli, nazbyt słodkiego i tłustego jedzenia. Wprowadzamy natomiast do diety chude mięso, pieczywo pełnoziarniste, warzywa i owoce. Dobrym pomysłem będzie dodanie siemienia lnianego, orzechów czy miodu- zestaw ten wspomoże pracę układu trawiennego i zapewni nam siłę.

Przeciwwskazania do stosowania diety gruszkowej

Dietę tą nie powinny stosować osoby:

  • Uprawiające sport, gdyż w przypadku tym organizm ma duże zapotrzebowanie na białko,
  • Chorujące na chorobę Crohna,
  • Choroby przewodu pokarmowego, a w szczególności przy schorzeniach jelit w ostrych postaciach ( dotyczy się to owoców surowych, ponieważ zadziałają przeczyszczająco)

Wybierając tą dietę mamy do wyboru opcję: dietę łagodniejszą, gdzie podstawą są gruszki oraz inne produkty spożywcze oraz mono dietę, która opiera się na tylko jednym produkcie spożywczym.
W wersji łagodniejszej preferowane są produkty gotowane, pieczone lub grillowane. W menu powinny znaleźć się owoce morza i ryby. Z kolei gruszki powinny być używane jako danie główne, deser, a także powinny zastąpić słodycze. Proces odchudzania opiera się na zmniejszeniu spożycia dostarczanych kalorii z zewnątrz, przez co nasz organizm jest zmuszony do wydobywania energii z rezerw tłuszczowych. Na tej diecie w ciągu dnia możemy zgubić 1 kilogram, a podczas stosowania tygodniowej diety nawet 7 kilogramów.

Przykładowy jadłospis diety gruszkowej

1 dzień

  • Śniadanie: zupa mleczna, mieszanka musli i kawałki gruszki,
  • 2 śniadanie: kromka chleba pełnoziarnistego z twarogiem i miodem,
  • Obiad: naleśniki z duszonymi gruszkami,
  • Podwieczorek: kisiel domowy z tartą gruszką,
  • Kolacja: drobiowe raggou,

2 dzień

  • Śniadanie: kromka chleba pełnoziarnistego z serkiem wiejskim i marmoladą gruszkową,
  • 2 śniadanie: jajecznica z 1 jajka, kromka chleba pełnoziarnistego z masłem, liściem sałaty i szynką,
  • Obiad: zupa krem z brokuła z dodatkiem gruszek,
  • Podwieczorek: 1 gruszka na surowo,
  • Kolacja: bułka z dżemem gruszkowym, szklanka mleka

3 dzień

  • Śniadanie: jogurt naturalnie z musli, i kawałkami owoców,
  • 2 śniadanie: serek wielki z gruszką i orzechami,
  • Obiad: filet z kurczaka z puree z gruszka i jabłkiem,
  • Podwieczorek: sałatka owocowa z jogurtem naturalnym,
  • Kolacja: pieczona karkówka z gruszkami,
Owoce