Mandarynka, czyli młodsza siostra pomarańczy, jest to gatunek rośliny wieloletniej z rodziny rutowatych. Jej nazwa pochodzi od nazwy wyspy Mauritius na Oceanie Indyjskim, która kiedyś nosiła nazwę Mandarą.
Mandarynki są uznawane za słodkie, niskokaloryczne i smaczne owoce o intensywnym zapachu. Ze względu na ich bogactwo pierwiastków, minerałów i witamin warto je włączyć do naszej codziennej diety.

Wartość odżywcza mandarynki

Wartość odżywcza mandarynki w 100 g produktu

  • Wartość energetyczna- 53 kcal
  • Białko- 0,81 g
  • Tłuszcz ogółem- 0,31 g
  • Kwasy tłuszczowe nasycone- 0,039 g
  • Kwasy tłuszczowe jednonienasycone- 0,060 g
  • Kwasy tłuszczowe wielonienasycone- 0,065 g
  • Kwasy tłuszczowe omega-3- 0,018 g
  • Kwasy tłuszczowe omega-6- 0,047 g
  • Węglowodany- 13,34 g
  • Błonnik pokarmowy- 1,8 g
  • Witamina A- 681 I.U.
  • Witamina D- 0 I.U.
  • Witamina E- 0,20 mg
  • Witamina K1- 0 µg
  • Witamina C- 26,7 mg
  • Witamina B1- 0,058 mg
  • Witamina B2- 0,036 mg
  • Witamina PP- 0,376 mg
  • Witamina B6- 0,078 mg
  • Kwas foliowy- 16 µg
  • Witamina B12- 0 µg
  • Witamina B5- 0,216 mg
  • Wapń- 37 mg
  • Żelazo- 0,15 mg
  • Magnez- 12 mg
  • Fosfor- 20 mg
  • Potas – 166 mg
  • Sód- 2 mg
  • Cynk- 0,07 mg
  • Miedz- 0,04 mg
  • Selen- 0,04 mg
  • Fluor
  • Cholesteroli – 0 mg
  • Fitosterole

Mandarynki w 100 gramach mają około 53 kalorii. Owoce te zawierają w sobie dużo kwasów organicznych, takich jak: jabłkowy i cytrynowy, które pomagają w pozbyciu się z organizmu człowieka substancji toksycznych. Ponadto, mandarynki są dobrym źródłem składników mineralnych: wapnia, manganu, magnezu i potasu oraz witamin: B8, C, B6, B1i A. Dodatkowo są silnie zasadotwórcze, czyli pomagają w złagodzeniu zakwaszenia organizmu, pomagają w zaparciach oraz są zalecane osobom cierpiącymi na schorzenia dróg moczowych.

Wyniki badań pokazują, że spożywanie mandarynek może złagodzić dolegliwości wynikające przewlekłego wirusowatego zapalenia wątroby oraz mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka wątroby. Skórka tych owoców wykazuje także właściwości prozdrowotne. Znajdziemy w nich związki o nazwie salvestrol Q40, które w tkance nowotworowej zostają przekształcone w toksyczną substancję niszczącą guza. Z liści można otrzymać olejek eteryczny, który jest wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym i spożywczym.

Znając zalety tych niesamowitych owoców, powinniśmy korzystać z nich, jeśli jest aktualnie sezon na nie. Mandarynki nadają się jako samodzielne przekąski, ale wzbogacają też inne potrawy o ciekawe nuty smakowe. Wykorzystywane są również do wszelkiego rodzaju sałatek owocowo- warzywnych, do dań głównych, sosów oraz deserów.

Rodzaje mandarynek

  • Satsuma- jest ponad 100 odmian satrumy, które różnią się od siebie czasem dojrzewania, aromatem i kształtem. Jej krewni rosną na terenie klimatu tropikalnego, ale lepiej rozwijają się z chłodniejszym klimacie subtropikalnym. Jego owoce dojrzewają o wiele wcześniej, niż owoce innych odmian mandarynek. Odmiana ta nie posiada pestek.
  • Tangela- jest to skrzyżowanie grejpfruta z mandarynką. Cechą charakterystyczną tej odmiany mandarynek jest bardzo soczysty i słodki smak z gorzkim posmakiem. Bardzo łatwo oddzielić skórkę od miąższu.
  • Klementynka- jest to krzyżówka gorzkiej pomarańczy z mandarynką, pochodzi z Algierii, a nazywana jest od imienia francuskiego członka zakonu.
  • Tangerynka- pierwotnie pochodzi Chin i Laosu. Dla tej odmiany charakterystyczna jest odstająca od miąższu skórka. Na pierwszy rzut oka przypomina odmianę Satsua, ale w przeciwieństwie do nich ma pestki. Owoc czerwony, skórka jest cieńsza, a smak bardziej cierpki.

Właściwości mandarynek

Mandarynki a dobroczynne działanie na wzrok i skórę

Mandarynki są bogate w witaminę A. Pod względem zawartości tej witaminy, oprócz pomelo, cytryn czy pomarańczy, mandarynki przegrywają jedynie z grejpfrutem, który ma jej aż 1150 I.U. w 100 gramach produktu. Witamina A wpływa na liczne procesy zachodzące w naszym organizmie, m.in. poprawia kondycję naszej skóry, ochrania ją przed promieniowaniem UV oraz jest niezbędna w procesie wzrostu, gdyż wpływa pozytywnie na budowę silnych zębów i kości. Dodatkowo chroni przed rozwojem zaćmy i jaskry.

Mandarynki a opóźnianie procesu starzenia się.

Mandarynki, jak i wszystkie cytrusy są bogate w witaminę C, która chroni organizm przed chorobotwórczymi drobnoustrojami oraz wzmacnia nasz układ odpornościowy. Witamina C jest również świetnym przeciwutleniaczem, która hamuje namnażanie się wolnych rodników odpowiedzialnych za degradację komórek ciała.

Czy mandarynki są zdrowe?

Mandarynki, dzięki dużej zawartości składników mineralnych oraz witamin wpływają korzystnie na funkcjonowanie całego organizmu człowieka. Znajdująca się w ich składzie witamina C łagodzi przebieg niektórych chorób, chroni organizm przed infekcjami wirusowymi, a także wzmacnia naszą odporność. Kwas askorbinowy jest również doskonałym antyoksydantem, opóźniającym proces degradacji komórek.

Warto przyjrzeć się nobiletynie, która jest ważnym składnikiem owoców cytrusowych. Zmniejsza ona prawdopodobieństwo wystąpienia chorób układu sercowo- naczyniowego, miażdżycy naczyń krwionośnych i cukrzycy typu 2.

Dodatkowo, minimalizuje ryzyko powstania zaburzeń układu nerwowego oraz zapobiega rozwojowi chorób nowotworowych. Zawarta w skórce mandarynki nobiletyna wykazuje silne działanie przeciwzapalne. Utrzymuje odpowiedni poziom cholesterolu, glukozy i trój glicerydów we krwi. Ze względu na niewielki indeks glikemiczny i niska kaloryczność zaleca się włączenie mandarynek do diety osób będących na redukcji, jak również w jadłospisie diabetyków.

Dzięki obecności witaminy A, zapewnia ona młodszy wygląd skóry i wpływa pozytywnie na narząd wzroku. Wysoka zawartość wapnia usprawnia proces krzepnięcia krwi, wpływa na poprawę przekaźnictwa sygnałów nerwowych oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie kości.

Regularne spożywanie mandarynek stanowi ochronę przed chorobami oczu oraz wspomaga proces budowy kośćca. Pamiętajmy, że skórka mandarynek posiada dużo eterycznych, które są stosowanie w branży kosmetycznej, np. w produkcji perfum. Z owoców cytrusowych są robione herbaty, które działają uspokajająco.

Zaleca się włączenie tych owoców do codziennej diety, gdyż wpływają one korzystnie na nasz układ pokarmowy, pomagają zlikwidować dolegliwości żołądkowo- jelitowe oraz niweluje zaparcia.

Źródło magnezu

Mandarynki posiadają wysoką zawartość magnezu, który pełni ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni, serca i mózgu. Magnez normalizuje poziom glukozy we krwi oraz reguluje ciśnienie tętnicze. Dodatkowo zapobiega chorobom układu kostnego i bierze udział w mineralizacji kości.

Niedobór magnezu najbardziej odczują nasze paznokcie, włosy oraz skóra. Może również wywołać szereg dolegliwości, np. hiperglikemię, stan depresyjny czy nadciśnienie tętnicze.

Mandarynki w czasie ciąży

Nie od dziś wiadomo, że mandarynki, jak i wszystkie owoce cytrusowe wykazują działanie alergizujące, jednak jeśli w czasie trwania ciąży kobieta nie miała wcześniej alergii, to nie powinna ona rezygnować ze spożywania cytrusów.
Ze względu na duże bogactwo antyoksydantów, minerałów oraz witamin, zaleca się przyszłym mamom spożywanie urozmaiconych posiłków. Trzeba mieć na uwadze, aby owoce spożywać z umiarem.

Zalecane jest spożywanie przez kobiety w ciąży około 3 średniej wielkości mandarynek na dobę. Owoce te, oprócz wielu cennych składników, zawierają w swoim składzie kwasy organiczne, które mogą przyczynić się do problemów żołądkowo- jelitowych, takich jak: niestrawność, wzdęcia czy zgaga.

Miejmy na uwadze również fakty, że na skórce pomarańczowej mogą znajdować się szkodliwe dla przyszłej mamy związki chemiczne, dlatego zalecane jest dokładne mycie mandarynek w gorzącej wodzie.

Czy małe dzieci mogą jeść mandarynki?

Mandarynki charakteryzują się wysoką zawartością witamin oraz składników mineralnych, które są niezbędne dla zachowania zdrowia, dlatego nie powinny być one eliminowane z diety małych dzieci.
Aby nie doszło u dziecka do reakcji alergicznej ważne jest, by cytrusowe owoce włączać do diety maluch bardzo stopniowo, lecz dopiero po ukończeniu przez niego pierwszego roku życia.

Przeciwwskazania do jedzenia mandarynek

Mandarynki mogą stanowić dodatek do naszej diety pod warunkiem, że nie dochodzi do wystąpienia reakcji alergicznej lub też nietolerancji na ten owoc,

Do głównych objawów alergii możemy zaliczyć:

  • Łzawienie oczu,
  • Zaczerwienienie,
  • Świąd,
  • Trudności z oddychaniem,
  • Obrzęk jamy ustnej,
  • Wysypka

Sięgać po mandarynki powinniśmy z umiarem, ponieważ ze względu na obecność w nich błonnika przedawkowanie może doprowadzić nie tylko do wystąpienia odczynów alergicznych, ale również do zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego, niestrawności czy wzdęć.

Zastosowanie mandarynek w kosmetyce

Owoce te znalazły swoje zastosowanie nie tylko w przemyśle spożywczym, lecz także w kosmetologii. Ze skórki otrzymujemy olejek mandarynkowy, który doskonale nawilży naszą skórę. Olejek w swoim składzie zawiera limonen, czyli inaczej związek chemiczny, zapewniający niesamowity aromat. W skład takiego olejku wchodzą również:

  • Sabinen,
  • Cymen,
  • Mircen,
  • Pinen,
  • Terpinen,

Olejek ten słynie z charakterystycznej pomarańczowej barwy i słodkiego, przyjemnego zapachu . dzięki tym cechom znalazła zastosowanie w aromaterapii. Wykonywanie masażu z wykorzystaniem tak nawilżającego i pachnącego preparatu zapewnia poprawę samopoczucia i gładka skórę. Dodatkowo sprawia, że nasze ciało staje się świeże i elastyczne.

Olejek ze skórki mandarynek wchodzi w skład kosmetyków o działaniu przeciw cellulitowym, gdyż doskonale redukuje widoczność cellulit. Dodatkowo, wykazuje pozytywny wpływ na problemy skórne, ponieważ wywiera działanie przeciwbakteryjne.

Udowodniono, że olejek ten minimalizuje trądzik, przebarwienia oraz blizny. Główną jego zaletą jest działanie orzeźwiające. Ponadto, zmniejsza nasilenie migrenowych bólów głowy oraz pomaga w problemach ze snem.
Właściwości zmiękczające olejku i zawartość w nim przeciwutleniaczy są wykorzystywane w łagodzeniu zmarszczek i przeciwdziałaniu starzeniu się skóry.

Poprawa humoru a mandarynki

Słodki smak i przyjemny zapach mandarynek bez wątpienia poprawi nam samopoczucie i nastrój. Olejki eteryczne znajdujące się w skórce pomagają w zachowaniu koncentracji i uwagi.
Wskazane jest więc spożywanie tych owoców osobom, które chcą poprawić swoją pamięć. W książkach kucharskich, jak i w Internecie możemy znaleźć wiele przepisów na potrawy z wykorzystaniem mandarynek, jednak najbardziej są znane koktajle orzeźwiające, omlety i torty.

Czemu powinniśmy sięgać po mandarynki?

Dzięki dużej zawartości witaminy C spożywanie tych owoców doskonale wspiera nasz układ odpornościowy, a zwłaszcza w okresie jesienno- zimowym. Zalecane są szczególnie osobom dbającym o szczupłą sylwetkę oraz diabetykom, gdyż ich podstawową zaletą jest obecność błonnika i niska kaloryczność.

Dodatkowo, owoce cytrusowe charakteryzują się wysoka zawartością wody, dlatego świetnie wspomagają nawodnienie komórek naszego organizmu. Właściwości mandarynek pozytywnie wpływają na układ pokarmowy, nerwowy i mięśniowy.

Mandarynki a cukrzyca i choroby serca

To wszystko dzięki zawartej w mandarynka nobiletynie ( rodzaj flawonoidów).
Nobiletyna zapobiega procesom, które prowadzą do chorób serca i cukrzycy, tj. odkładaniu się tłuszczu w wątrobie, poprzez blokowanie genów odpowiedzialnych za ich gromadzenie się oraz stymulację genów odpowiedzialnych za ich spalania. Warto mieć na uwadze, że substancja ta występuje tylko w skórce mandarynek.

Odchudzanie a mandarynki

Mimo, iż mandarynki są słodkie, nie zawierają tłuszcz. Jeden owoc waży około 65 g, z czego w 85% składa się z wody, a zawarte w nich kwasy organiczne ( jabłkowy i cytrynowy) poprawiają trawienie i przyśpieszają proces oczyszczania organizmu z toksyn. Polecane są osobom, które chcą oczyścić organizm z toksyn lub zrzucić kilka zbędnych kilogramów.

Jak wybrać świeże i dojrzałe mandarynki?

Niezależnie od tego, na jaką odmianę mandarynki mamy ochotę, pamiętajmy, że o dobrej świeżości i jakości tych owoców decyduje ich intensywny aromat. Podczas wyboru mandarynki kierujmy się przede wszystkim ich wyglądem- wybierajmy zawsze te mocno pomarańczowe, bez pustych miejsc pod skórką oraz miękkie.

Dieta mandarynkowa

Mandarynka w 85% składa się z wody, w 2%- błonnika, 12%- węglowodany, 0,3%- tłuszczu i 0,8%- białka. Są doskonałym produktem dietetycznym. Owoce te pomagają pozbyć się niestrawności, zaparć, wzdęć oraz nudności. Znakomicie gasi nasze pragnienie, zapobiega pojawieniu się robaków oraz wzmacnia odporność.

Dieta mandarynkowa poprawia układ sercowo- naczyniowy poprzez:

  • Zwiększenie funkcjonowania bariery organizmu, poprzez nasycenie jej kwasem askorbinowym. Mandarynki posiadają fitoncydy, które dają wyraźny efekt przeciwdrobnoustrojowy.
  • Stymuluje ekspresję genów, które są odpowiedzialne za normalizację metabolizmu oraz wyzwala procesy podziału tkanki tłuszczowej.

Wady diety mandarynkowej

Mandarynki w swoim składzie zawierają agresywne kwasy organiczne, ponieważ mogą one podrażnić naszą błonę śluzową przewodu pokarmowego. Dieta oparta na cytrusach jest zabroniona dla osób, które zmagają się z następującymi schorzeniami:

  • Cukrzycą,
  • Zapaleniem pęcherzyka żółciowego,
  • Zapaleniem nerek i wątroby,
  • Zapaleniu okrężnicy i jelit,
  • Zapaleniu żołądka o zwiększonej kwasowości soku żołądkowego,
  • Procesy zapalne w jelitach.

Dieta mandarynkowa jest jedną, z najczęściej popularnych mono- diety, w której to jest wykorzystywany tylko jeden składnik, w tym przypadku- mandarynka. Takie diety nie powinny trwać dłużej niż 3 dni. Są dostępne również dłuższe diety mandarynkowe, ale w tym przypadku niektóre pokarmy są wliczone w dzienną rację pokarmową.

Mandarynki dobrze gaszą pragnienie oraz nasycają organizm człowieka odpowiednią ilością witaminy C, przez co posiadają właściwości przeciwobrzękowe. Obecność błonnika pomaga oczyścić jelita z toksyn i kamieni kałowych. Udowodniono, że stosowanie mandarynek aktywuje metabolizm, w tym pomaga pozbyć się zbędnych kilogramów i wspomaga rozkład tłuszczy. Wiadomo nie od dziś, że mandarynki są doskonałym antydepresantami, co jest kluczowe podczas przestrzegania restrykcyjnych diet.

Przykładowy jadłospis diety mandarynkowej

Najprostszą wersją trzydniowej diety mandarynkowej jest stosowanie 15 kilogramów mandarynek na każdy z 3 dni. Oprócz mandarynek możemy pić ziołową lub zieloną herbatę bez cukru oraz wodę niegazowaną.
Wariant delikatny diety zakłada 5 posiłków dziennie co 3-4 godziny.

1 dzień

  • Śniadanie: filiżanka czarnej kawy bez cukru
  • 2 śniadanie: cztery mandarynki i jedno strome jajko
  • Obiad: 100 g gotowanego białego mięsa z kurczaka bez skóry i bez soli z dodatkiem kapusty kiszonej.
  • Podwieczorek: cztery mandarynki i jedno strome jajko
  • Kolacja: 100 g gotowanego białego mięsa z kurczaka bez skóry i bez soli z dodatkami kapusty kiszonej

Ciekawostki na temat mandarynek

  • Najwięksi producenci mandarynek to: Egipt, Włochy, Turcja, Japonia, Brazylia, Hiszpania i Chiny
  • W Chinach mandarynki są symbolem szczęścia i obfitości
  • Mandarynki są typowo jesienno- zimowe owoce, a ich okres zbioru przypada od października do lutego
  • Mandarynki możemy przechowywać zarówno w lodówce, jak i w temperaturze pokojowej
  • Jak już wcześniej wspomniano, nazwa tych owoców wywodzi się o wysp Mauritius, jednak alternatywna teoria głosi, że mandarynki nazwę swoją zawdzięczają chińskiemu dostojnikowi Mandarynowi, który nosił szaty w kolorze tego owocu
  • Owoce nieświeże mają suchy miąższ, a skóra pomarszczona. Owoce świeżych mandarynek dają się z łatwością obrać ze skórki i są bardzo soczyste
Owoce