Marchewka jest warzywem bardzo popularnym w Polsce. Jest wykorzystywana we wszystkich kuchniach świata. Do tej pory odnotowano około 60 gatunków marchewki. Posiada w swoim skaldzie wiele drogocennych właściwości zdrowotnych, a świeżo wyciśnięty sok z marchewki pomaga w wielu dolegliwościach. Warto, aby włączyć marchewkę do swojej codziennej diety.

Wartość odżywcza marchewki

Wartość odżywcza marchewki w 100 gramach produktu

  • Wartość energetyczna- 41 kcal
  • Białko- 0,93 g
  • Węglowodany- 9,58 g
  • Cukier- 4,74 g
  • Błonnik- 2,80 g
  • Tłuszcz- 0,24 g
  • Tłuszcze nasycone- 0,04 g
  • Tłuszcze jednonienasycone- 0,01 g
  • Tłuszcze wielonienasycone- 0,12 g
  • Cholesterol- 0 mg
  • Witamina C- 5,90 mg
  • Równoważnik folianów- 19 µg
  • Witamina B1- 0,07 mg
  • Witamina B2- 0,06 mg
  • Witamina B3- 0,98 mg
  • Kwas pantotenowy- 0,27 mg
  • Witamina B6- 0,14 mg
  • Kwas foliowy- 19 µg
  • Witamina B4- 8,80 mg
  • Witamina B12- 0 µg
  • Witamina A- 16,706 I.U.
  • Retinol- 0 µg
  • Beta karoten- 8,285 µg
  • Beta- krypto ksantyna- 0 µg
  • Likopen- 1 µg
  • Luteina+ Zeaksantyna- 256 µg
  • Witamina E- 0,66 mg
  • Witamina D- 0 µg
  • Witamina K- 13,20 µg
  • Wapń- 33 mg
  • Żelazo- 0,30 mg
  • Magnez- 12 mg
  • Fosfor- 35 mg
  • Potas- 320 mg
  • Sód- 69 mg
  • Cynk- 0,24 mg
  • Miedz- 0,05 mg
  • Mangan- 0,14 mg
  • Selen- 0,10 µg
  • Woda- 88,3 g

Marchewka charakteryzuje się przede wszystkim bardzo niewielką kalorycznością oraz niskim indeksem glikemicznym. Dzięki temu jest niezwykle zdrowa i polecana osobom z cukrzycą lub na diecie redukcyjnej. Dodatkowo może pochwalić się bogactwem minerałów oraz witamin. Doceniana była już w starożytności.

Marchewkę najzdrowiej jest na surowo. Jest bogatym źródłem karotenoidów, ś to przeciwutleniacze, które nadają żywności ich pomarańczową barwę. Dlatego spożywanie w nadmiarze marchewki może przyczynić się do zmiany koloru naszej skóry. W tym warzywie znajdziemy mnóstwo luteiny, beta- karotenu, likopenu i zeaksantyny.

Warzywo to jest doskonałym źródłem witaminy C i A. Znajdziemy w niej dodatkowo mnóstwo witaminy K i E oraz witamin z grupy B ( pirydoksyny, kwasu foliowego, niacyny, ryboflawiny i tiaminy). Jest także bogata w składniki mineralne, takie jak:

  • Cynk,
  • Sód,
  • Fosfor,
  • Wapń,
  • Żelazo,
  • Potas,
  • Magnez.

Właściwości zdrowotne marchewki.

Ze względu na dużą ilość witamin i składników mineralnych, marchewka wywiera pozytywny wpływ na nasz organizm. Dzięki zawartości witaminy A i luteiny, świetnie wspiera nasz wzrok. Jest bardzo pomocna w profilaktyce jaskry, zaćmy oraz problemów z ostrością widzenia.

Beta- karoten zawarty w marchewce nadaje skórze naturalny koloryt, dodatkowo związek ten wspiera naturalną odporność organizmu. Silne właściwości przeciwnowotworowe wykazuje prowitamina A. Przede wszystkim zapobiega rakowi pęcherza moczowego, przełyku, jamy ustnej i krtani. Skuteczny jest również w profilaktyce raka prostaty.

Pektyny zawarte w marchewce, inaczej pochodne błonnika pokarmowego, zmniejszają stężenie cholesterolu we krwi, przez co wykazują działanie przeciwmiażdżycowe.

W marchewce znajdziemy również związek o nazwie bifidus, który to wspiera naturalną florę w jelitach oraz pobudzają wzrost bakterii. Picie soku marchewkowego ochrania organizm przed drobnoustrojami i wspiera pracę układu trawiennego. Jest to bardzo ważne w przypadku niemowląt i dzieci. Regularne picie soku ze świeżo wyciśniętej marchewki oraz jedzenie jej przetworów, u najmłodszych buduje się jego odporność, a praca jelit jest prawidłowa. Zmniejsza się również ryzyko wystąpienia chorób na tle wirusowym i bakteryjnym.

Sok marchewkowy można podawać nawet bardzo małym dzieciom, a nawet tym, które są nadal karmione piersią. Lecz wcześniej powinniśmy się upewnić, czy dziecko nie ma alergii i nie powinniśmy przesadzać z ilością, gdyż skóra dziecka może zmienić kolor na pomarańczowy.

Marchewka jest stosowana w takich schorzeniach jak:

  • Owsiki i glisty,
  • Zapalenie dróg moczowych,
  • Stany zapalne skóry,
  • Niedokrwistość i niedożywienie,
  • Zaburzenia trawienia u dzieci i niemowląt.

Marchewka sposobem na młody i zdrowy wygląd.

Właściwości ukryte w marchewce pozwalają na wsparcie naszego zdrowia i urody. Przyczynia się do tego witamina A. zwalcza trądzik, przyśpiesza gojenie się podrażnień i ran. Przyśpiesza opalanie, a dodatkowo poprawia koloryt skóry.

Ekstrakty z marchewki są bardzo często wykorzystywane do produkcji kremów przeciwzmarszczkowych. Dodatkowo retinol, napina skórę, redukuje zmarszczki, a przez wszystkim walczy z oznakami starzenia się skóry.

Kosmetyki z marchewki

Z marchewki możemy przed wszystkim stworzyć odżywcze maseczki do włosów i twarzy. Wystarczy zgnieść widelcem lub zblendować je ( oczywiście wcześniej ugotować). Wymieszać ją następnie z maślanką lub jogurtem naturalnym i nałożyć na włosy lub twarz na kilka minut. Dzięki temu drobne zmarszczki zostają wygładzone, a skóra odzyskuje właściwy koloryt.

Stosowanie taki masek regularnie odmładza oraz zwalcza wolne rodniki. Do maseczki z marchewki może dodać również inne składniki, takie jak: świeże zioła, cynamon czy kurkumę.
Maseczka użyta na włosy, odbuduje ich strukturę oraz je odżywi. Trzeba jedynie uważać z włosami blond, gdyż maseczki z marchwi mogą zmienić ich kolor.

Jak prawidłowo przygotować marchewkę?

Marchewkę możemy jeść zarówno po obróbce termicznej, jaki i na surowo. Najwięcej wartości odżywczych ma oczywiście marchewka, która nie została poddana smażeniu czy też gotowaniu. Jeśli jednak musimy poddać marchewkę działaniu ciepłej temperatury, to najlepszym pomysłem jest jej nie krojenie. Im większe kawałki wrzucimy do piekarnika, czy garnka, tym więcej wartości odżywczych zostanie zachowanych. Warto jednak nie obierać jej, gdyż pod skórką znajduje się najwięcej witamin.

Co możemy zrobić z marchewki.

Produkty zawierające w swoim składzie marchewkę możemy znaleźć w sprawie każdym sklepie, lecz największą popularnością cieszą się produkty robione samodzielnie. Pierwszym krokiem do cieszenia się własnym, naturalnym sokiem z marchewki jest zakup sokowirówki. Smak takiego soku nie każdemu przypadnie do gusty, dlatego warto dodać gruszkę lub jabłko. Może też taki domowy sok wzbogacić o przyprawy, jak np. cynamon, kurkumę czy imbir.

Z marchewki może również cieszyć się pyszną zupą. Wystarczy tylko zrobić bulion z dodatkiem przypraw, a następnie blend ujemy wszystko i dekorujemy pestkami dyni i natka pietruszki.
Marchewka sprawdzi się również jako dodatek do sałatek i surówek oraz jako główny składnik sosów. Takim sosem możemy polać różnego rodzaju placki ( cukiniowe i ziemniaczane) i makaron. Bardzo ważne, aby marchewka, którą chcemy zjeść na surowo pochodziła od lokalnych rolników lub sprawdzonych źródeł.

Uprawa marchewki

W Polsce marchewka jest uprawiana od bardzo dawna oraz jest jednym z najczęściej uprawianych u nas warzyw. O wiele większym zainteresowaniem mogą jedynie poszczycić się cebula i kapusta.
W Polsce źródłem witaminy C jest kapusta biała, pomidory, ziemniaki i marchewka. Są bowiem nie tylko proste w uprawie, ale również bardzo smaczne. Możemy je przygotować na wiele sposobów.

Rodzaje marchewki

Wbrew pozorom, kolor marchewki nie zawsze musi być pomarańczowy lub czerwony. Na rynku może znaleźć różne rodzaje w marchewek w wielu wersjach kolorystycznych- czarną, fioletową, żółtą czy nawet białą.
Za kolor pomarańczowy, który jest najpopularniejszym, odpowiadają związki zwane karotenoidami. Ich ogromnym plusem jest to, że są przeciwutleniaczami, a co za tym idzie zatrzymują generację szkodliwych wolnych rodników.
W marchewce może znaleźć wiele wszystkie rodzaje karotenoidów, a w tym prowitaminę A, z której w wyniku syntezy z organizmie powstaje właściwa witamina A. Marchewka jest najlepszym źródłem tej, jak że cenne substancji.

Witamina A w marchewce

Witamina A jest odpowiedzialna nie tylko za prawidłowy wzrok, lecz również nadaje skórze piękny kolor, łagodzi trądzik i wzmacnia działanie układu immunologicznego. Przyśpiesza również opalanie i przedłuża jego trwałość.
Należy mieć na uwadze, że spożywanie w nadmiernych ilościach soku z marchwi może doprowadzić do hiperwitaminozy. Nadmiar witaminy A może prowadzić również do problemów z cerą i wzrokiem, a także do pomarańczowego zabarwienia skóry i nadpobudliwości.

Właściwości prozdrowotne marchewki

Marchewka posiada właściwości antynowotworowe. Jest to wynikiem specyfikacji beta- karotenu, które jest przeciwutleniaczem. Zapobiega to rozwojowi raka krtani, pęcherzyka moczowego, przełyku, jamy ustnej czy prostaty. Doskonale przeciwdziała miażdżycy, a pacjentom z chorobom wieńcową podaje się wyciąg z marchwi. Marchewka pozwala zwiększyć przepływ krwi do naszego serca.
Przecier z marchewki pomaga niemowlęciem, które cierpią na zaburzenia trawienia. To samo dotyczy osób w podeszłym wieku. Posiada również działanie przeciw pasożytnicze. Jest polecana dzieciom zakażonymi owsikami. Sprawdza się świetnie jako środek wzmacniający przy suchości skóry i oczu, niedowidzeniu i anemii.

Cukrzyca a marchewka- przeciwwskazania

Cukrzyca jest chorobą, w której trzeba uważać ze spożyciem marchwi. Spożywać surową marchewkę powinny jedynie chorzy na cukrzycę typu 2, ponieważ po ugotowaniu jej indeks glikemiczny wzrasta. Badania naukowe sugerują również związek pomiędzy jedzeniem marchwi, a cukrzyca typu 1.

U dzieci, u których na samym początku rozszerzania diety pojawiły się warzywa okopowe, częściej występowała cukrzyca w wieku dorosłym. Tak samo jest w przypadku zaburzeń funkcjonowania trzustki. Pomimo tego, marchewka jest uważana za jedno z najzdrowszych warzyw. Warto ją mieć w swojej codziennej diecie. Szczególnie że sprawdza się nie tylko w przypadku surówek, sałatek czy zup, ale również w deserach.
W Polsce dżemy z marchwi, placki czy torty nie są popularne, lecz koniecznie powinniśmy ich spróbować.

Dieta marchewkowa- zasady

Dieta marchewkowa to jedna z wielu popularnych monodie, która w bardzo krótkim odstępie czasu powoduje szybki spadek wagi oraz wiele licznych niedoborów. Taki rodzaj diety odchudzającej nie powinniśmy stosować dłużej niż 3 dni. Najlepiej stosować tą tylko przez 1 dzień.

Warzywa zaliczamy do grupy produktów, które za raz po aktywności fizycznej w piramidzie żywienia są na pierwszym miejscu dziennego jadłospisu i powinniśmy spożywać je proporcjonalnie więcej w ciągu całego dnia. Marchewka zalicza się do produktów niskokalorycznych ( 27 kcal w 100 gramach produktu), bogatych w niektóre witaminy z grupy B oraz błonnik pokarmowy.

Spośród wszystkich dostępnych warzyw i owoców jest najlepszym źródłem karotenoidów. Są one niezbędne w budowie krwinek czerwonych ( erytrocytów), syntezy hormonów, budowy skóry i naskórka oraz do prawidłowego widzenia. Jest bardzo silnym antyoksydantem, zapobiega powstawaniu chorób sercowo- naczyniowych i nowotworów oraz ochrania komórki przed działaniem wolnych rodników. Błonnik pokarmowy posiada zdolność wiązania cząsteczek cholesterolu, a tym samym usuwania go z naszego organizmu, zmniejsza ryzyko nowotworu jelita grubego, a także usprawnia i reguluje prace jelit.

W diecie tej możemy spożywać marchew w różnych postaciach- zupy, przecieru, w formie soku, duszonej, gotowanej i surowej. Można stosować dodatek tłuszczowy w postaci jogurtu naturalnego, masła, oliwy z oliwek i oleju rzepakowego. Dozwolonej jest picie herbaty zielonej, wody i zioła. Dieta ta zakłada spożycie w ciągu dnia 1,5 kilograma marchwi, a posiłki są rozłożone w odstępach 2.5- 3 godzin.

Efekty stosowania diety marchewkowej

W trakcie stosowania 3 dniowej diety marchewkowej możemy schudnąć około 3 kilogramów. Jednak utracimy jedynie wodę, która będzie uwalniania z mięśni razem z glikogenem. W tym czasie będzie o źródłem energii dla organizmu w czasie głodzenia się. Diety niskokaloryczne, które nie są w stanie pokryć naszego podstawowego zapotrzebowania energetycznego mogą doprowadzić do poważnych zaburzeń metabolizmu. Stosowanie przez kilka dni tego typu diety może skutkować spowolnieniem metabolizmu, jak również tymczasowym schudnięciem, a w konsekwencji efektem jo-jo.

Prawidłowo zbilansowana dieta pod okiem doświadczonego dietetyka opiera się na odpowiednio skomponowanych posiłkach i dobranej odpowiednio aktywności fizycznej. Dzięki temu pozbędziemy się niechcianego tłuszczu, a jednocześnie chronimy naszą tkankę mięśniową przed katabolizmem.

Dieta marchewkowa jest jedną z wielu niedoborowych diet, ponieważ minimalne ilości dostarczanej energii, a w tym również tłuszczu i białka. Dodatkowo dieta ta dostarczy zbyt duże ilości beta- karoten, co może spowodować nadmierne obciążenie wątroby. Pojawić się mogą dolegliwości że strony przewodu pokarmowego, a w tym: biegunki, kurczowe bóle brzucha, bóle i zawroty głowy, świąd i zmiany zabarwienia skóry. Spożywanie w nadmiernych ilościach witaminy A jest zabronione u kobiet w ciąży i karmiących piersią, niemowląt, dzieci i młodzieży oraz u osób pracujących ciężko fizycznie.

Można zaobserwować deformację i uszkodzenia u noworodków, których matki spożywały powyżej 8000 µg witaminy A dziennie. Taki rodzaj diety nie jest wskazany dla osób chorujących na cukrzycę, ze względu na wysoki indeks glikemiczny marchewki duszonej i gotowanej, co powoduje skoki poziomu cukru, może być to zagrożeniem dla zdrowia i życia takiej osoby.

Ile powinna trwać dieta marchewkowa?

Słowo ,, dieta’’ nabrało zupełnie innego znaczniej, gdyż kilka lat temu dieta każdemu kojarzyła się okresem restrykcji dietetycznych, niesmażonym jedzeniem i ograniczeniami. Po kilku tygodniach stosowania diety, osoby szczuplejsze o kilka kilogramów wracały do swoich starych nawyków. Aktualnie termin dieta odnosi się do zmiany myślenia o tym, co znajduje się na naszym talerzu. Jest to styl życia ukierunkowany na odpowiednich wyborach żywieniowych.

W ostatnim czasie popularne mono diety trwają zazwyczaj 3 dni, diety sokowe są dłuższe- 7- 14 dni. Ich głównym celem jest oczyszczenie organizmu, jelit oraz dostarczenie dużej dawki błonnika i witamin. Tego typu powinny być poprzedzone badaniami laboratoryjnymi i stosowane wyłącznie pod okiem dietetyka. Mono diety mogą być dla nasz niebezpieczne, a tym samym dostarczać toksyczne dawki składników mineralnych i witamin, przez co nie powinniśmy stosować ich dłużej niż 1 dzień.

Jadłospis diety marchewkowej

Organizm człowieka, aby mógł normalnie funkcjonować potrzebuje wszystkich niezbędnych składników odżywczych, minerałów i witamin, a każda mono dieta jest niedoborowa oraz stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, niezależnie od tego na jakim produkcie się opiera. Jednodniowa dieta marchewkowa może być stosowana tylko i wyłącznie przez osobę dorosłą, zdrową, która nie jest w okresie laktacji ani nie jest w ciąży.

Dietę marchewkową możemy podzielić na 6 posiłków:

  • Śniadanie: pasta z gotowanej marchewki z dodatkiem ziół i oliwy z oliwek,
  • 2 śniadanie: 2 szklanki soku z marchewki,
  • Obiad: zupa krem z dodatkiem jogurtu naturalnego,
  • Podwieczorek: przecier ze świeżej marchewki,
  • 2 podwieczorek: 2 marchewki surowe,
  • Kolacja: zupa krem z marchewki, z dodatkiem pestek dyni i oliwy z oliwek.

Miejmy na uwadze fakt, że dieta pełnowartościowa w połączeniu z aktywnością fizyczną jest najlepszym sposobem na uzyskanie wymarzonej sylwetki i utracie zbędnych kilogramów.
Wciąż funkcjonuje dieta, która potocznie była nazywana dietą marchewkową, stosowana jest do tej pory w szpitalach, jak i w domach. Dieta ta opiera się na produktach lekkostrawnych, delikatnych zupach z marchwi i białym ryżem, gotowanej marchwi, z dodatkiem zmieników i jasnego pieczywa. Głównie jest stosowana przy problemach jelitowych związanych z biegunką i stanami zapalnymi. Odmiana tej diety powinna również być stosowana pod kontrolą dietetyka lub lekarza, aby nie doszło do poważnych konsekwencji zdrowotnych i niedoborów pokarmowych.

Warzywa