Pomarańcza należy do rodziny cytrusów. Owoc ten uprawia się w klimatach subtropikalnych i tropikalnych. Największym obecnie producentem pomarańczy jest Brazylia, a za raz po niej Stany Zjednoczone, Chiny, Hiszpania, Meksyk i Indie. Pomarańcza jest nie tylko zaliczana do produktów spożywczych. Jest używana również w przemyśle kosmetycznym. Owoce pomarańczy są niezwykle cenione nie tylko za charakterystyczny aromat i wspaniały smak ale również za wartości odżywcze, a zwłaszcza za zawarte w niej witaminy, a tym bardzo cenną witaminę C.

Największa popularnością cieszą się słodkie odmiany pomarańczy- orzeźwiający kwaśny smak, a wewnątrz wypełnione włóknistym miąższem. Drzewka rosną w tropikalnych lasach i osiągają nawet do 9 metrów wysokości. Owoce te do Europy dotarły w 2 połowie XV w. z Indii do Włoch i Hiszpanii.

Wartość odżywcza pomarańczy

Pomarańcza kcal

Wartość odżywcza pomarańczy w 100 gramach produktu

  • Wartość energetyczna- 47 kcal
  • Białko- 0,94 g
  • Tłuszcz ogółem- 0,12 g
  • Kwasy tłuszczowe nasycone- 0,015 g
  • Kwasy tłuszczowe jednonienasycone- 0,023 g
  • Kwasy tłuszczowe wielonienasycone- 0,025 g
  • Kwasy tłuszczowe omega-3 – 0,007 g
  • Kwasy tłuszczowe omega-6 – 0,018g
  • Węglowodany- 11,75 g
  • Błonnik pokarmowy- 2,4 g
  • Witamina A- 225 I.U.
  • Witamina D- 0 I.U.
  • Witamina E- 0,18 mg
  • Witamina K1- 0 µg
  • Witamina C- 53,2 mg
  • Witamina B1- 0,087 mg
  • Witamina B2- 0,040 mg
  • Witamina B3 (PP)- 0,282 mg
  • Witamina B6- 0,060 mg
  • Witamina B9 ( kwas foliowy)- 30 µg
  • Witamina B12- 0 µg
  • Witamina B5 ( kwas pantotenowy)- 0,250 mg
  • Wapń- 40 mg
  • Żelazo- 0,10 mg
  • Magnez- 10 mg
  • Fosfor- 14 mg
  • Potas- 181 mg
  • Sód- 0 mg
  • Cynk – 0,07 mg
  • Miedz- 0,05 mg
  • Mangan- 0,03 mg
  • Selen- 0,5 µg
  • Fluor ——-
  • Cholesterol- 0 mg
  • Fitosterole——

Pomarańcza jest doskonałym źródłem witaminy C, ale jest też dobrym źródłem składników mineralnych: miedzi, potasu, magnezu, wapnia, witamin: B5, B9, B6, B1 i beta- karotenu. Owoc ten jest również źródłem terpenów, olejków eterycznych, kwasów organicznych, błonnika pokarmowego, bioflawonoidów i fitozwiązków.

Pomarańcze znalazły swoje zastosowanie nie tylko jako produkt spożywczy, ale również w przemyśle perfumeryjnym i lecznictwie. Znachorzy z Chin suszoną skórką pomarańczową leczą opuchliznę piersi, kaszel, przeziębienie, choroby o podłoży psychicznym i anoreksję. Z kwiatów pomarańczy sporządzano wodę, jako środek przeciwkrwotoczny i przeciwpotowy. Starożytni Rzymianie używali wody z pomarańczy w przypadku niestrawności żołądkowych i kaca.

Regularne picie soku pomarańczowego minimalizuje ryzyko krystalizacji kwasu moczowego i szczawianów wapnia, czyli 2 głównych związków, które przyczyniają się do powstania kamieni w nerkach. Olejek neroli, który jest pozyskiwany z kwiatów pomarańczy ma zastosowanie jako środek uspokajający, dlatego jest wykorzystywany w leczeniu stanów lekowych oraz depresyjnych. Poza tym łagodni objawy napięcia przedmiesiączkowego, normalizuje prace układu hormonalnego, łagodzi zaburzenia rytmu serca oraz normalizuje ciśnienie krwi.

Zawarte w pomarańczy fito związki, takie jak: hesperydyna, diomina i autropten chronią organizm człowieka przez powstaniem nowotworów. Związki w nich zawarte posiadają działanie antywirusowe ( terpeny) i bakteriobójcze. Są one idealnych rozwiązanie w walce ze schorzeniami dróg oddechowych, a szczególnie w przypadku przeziębienia czy grypy.

Terpeny wywierają korzystny wpływ na krążenie, gdyż przyczyniają się do rozszerzenia naczyń krwionośnych, działania idealnie z witaminą C, przez co mózg jest o wiele lepiej dotleniony, obniża poziom cholesterolu LDL oraz ochraniają organizm człowieka przed rozwojem raka jelita grubego.

W kosmetyce wykorzystuje się jego właściwości odżywiające skórę mieszaną i sucha, napinające i odmładzające. Olejek pomarańczowy wykorzystywany jest w przemyśle cukierniczym, przy wyrobie alkoholi i perfumeryjnym.

Odmiany pomarańczy

  • Pomarańcza chińska – owoc kulisty, o barwie pomarańczowym, w zależności od odmiany o różnej barwie i wielkości miąższu. Odmiana ta jest uprawiana na terenie Europy, w krajach śródziemnomorskich- Turcja, Francja, Portugalia i Hiszpania, a także w Brazylii, Stanach Zjednoczonych, Meksyku i Południowej Afryce. Rodzaj tej pomarańczy jest najpopularniejszym uprawianym gatunkiem oraz zajmuje pierwsze miejsce w światowej produkcji. Owoce te są spożywane w postaci przetworów bądź na surowo. Z tej odmiany produkuje się duże ilości soku, również tych mieszanych z innymi odmianami owoców. Wytwarza się z nich także marmolady i dżemy. Sok z pomarańczy jest bogatym źródłem witaminy C.
  • Pomarańcza bergamota – gatunek ten jest uprawiany głównie we Włoszech. Owoc ma okrągły kształt, długości 6- 8 cm. Miąższ ma gorzko- kwaśny smak. Liście, kwiaty i skórka owocu są źródłem olejku eterycznego- olejku neroli i olejku bergamotowego, który jest używany do produkcji herbaty Earl Grey. Znajduje zastosowanie też w aromaterapii i przy leczeniu problemów układu trawiennego.
  • Pomarańcza limeta – odmiana ta jest uprawiana w regionie subtropikalnym i tropikalnym. Największym producentem jest Brazylia, Argentyna i Indie. Owoce mają jajowaty, okrągły kształt, o średnicy 3- 5 centymetrów. Skórka gorzka, woskowana, żółta lub żółtawo- zielona. Miąższ aromatyczny, pachnący i bardzo kwaśny. Przy tej odmianie owoce mają w sobie więcej witaminy C niż cytryna. Z powodu mniejszej trwałości są mało popularne w Europie. Skóra jest o wiele delikatniejsza, dlatego z łatwością ulega infekcjom grzybiczym. Owoce są wykorzystywane do sporządzania napojów i soków orzeźwiających. Z owoców jest wytwarzany kwas cytrynowy i olejek eteryczny.
  • Pomarańcza gorzka – odmiana ta jest średniej wielkości, o ciemnopomarańczowej i grubej skórce. Owoc jest mięsisty, o smaku gorzkim, kwaśnym i orzeźwiającym. Największym producentem tej odmiany są Indie i Hiszpania. Owoce te są rzadko spożywane na świeżo, najczęściej w postaci konfitur czy marmolad. Używa się ich do wyroku likieru Curaçao. Okrywy owoców obsmażone w cukrze, są używane do dekoracji ciast. Z okrywy otrzymujemy również olejek pomarańczowy, który jest używany jako esencja do słodkich potraw i ciast. Olejek ten znalazł również zastosowanie w leczeniu problemów układu trawiennego, aromaterapii i w przemyśle perfumeryjnym.
  • Pomarańcza olbrzymia – pomelo. Skrzyżowanie botanicy z chińską pomarańczą, w efekcie powstał grejpfrut. Jest to bardzo Duzy, kulisty owoc, o masie dochodzącej do 2 kilogramów, a średnica do 20 cm. Wyróżniamy odmiany różowe, żółto- zielone i żółte. Ich skórka jest gruba, pokryta woskiem. Miąższ jest podzielony na segmenty, koloru różowego bądź żółtego, wewnątrz miąższu są liczne nasiona. Pomarańcze olbrzymie są największymi owocami cytrusowymi. Uprawiane są w klimacie ciepłym, a największym producentem jest Izrael, Malezja, Tajlandia, Chiny i Indzie. W owoców robi się marmolady i soki, a najczęściej są spożywane na surowo.

Właściwości lecznicze pomarańczy.

Pomarańcza właściwości
Witamina C zawarta w pomarańczy jest najbardziej cenionym przeciwutleniaczem, który chroni przed nowotworami oraz minimalizuje objawy stresu. Wpływa również na kontrolę ciśnienia tętniczego krwi. Codzienne spożywanie produktów bogatych w witaminę C chroni nas przed chorobami serca oraz poprawia ogólne funkcjonowanie naszego organizmu.

Spożywanie pomarańczy wspomaga naszą przemianę materii, a to wszystko jest zasługą błonnika. Ochrania on również przed chorobami układu krążenia. Flawony minimalizują ryzyko wystąpienia stanów zapalnych w organizmie oraz zabezpieczają organizm przed chorobami nowotworowymi.

Zawarte w pomarańczach witaminy z grupy B wpływają pozytywnie na pracę serca i układ nerwowy. Działają korzystnie na skórę. Jedzenie pomarańczy wspomaga funkcjonowanie jelit i żołądka, poprawia prace mózgu, odstresowuje, wpływa na polepszenie wzroku i powoduje wzmocnienie układu odpornościowe oraz jest doskonałą alternatywą dla diabetyków.

Olejek pomarańczowy

Smak i aromat wydobywający się ze skórki pomarańczy ma wielu swoich zwolenników. Po obraniu pomarańczy nie wyrzucajmy skórki. Można ją zetrzeć na tarce i dodać do ulubionego ciasta, oczywiście po wcześniejszym smażeniu. Przed spożyciem powinniśmy najpierw dokładnie umyć owoc, najlepiej pod ciepłą, bieżącą woda, ponieważ w celach konserwujących spryskuje się cytrusy środkami chemicznymi.

Pomarańcze znalazły również zastosowanie przy wyrobach esencji zapachowych do konfitur czy ciast. Sprawdzają się świetnie, jako dodatek do deserów, np. lodów, mas. Pod wpływem obierania z pomarańczy wydzielają się olejki aromatyczne. Bardzo dobrze oddziałują na nasza psychikę. Powodują poprawę nastroju, lepsze samopoczucie, odprężenie, a nawet jest stosowany u osób z depresją lub przeciwdziałając tej chorobie. Olejek z pomarańczy wykazuje antybakteryjne właściwości. Stosuje się go przy stanach zapalnych i przeziębieniu oraz pomaga w leczeniu trądziku.

W jaki sposób zrobić sok z pomarańczy?

Można oczywiście zrobić samemu przy użyciu wyciskarki do soków lub też kupić już gotowy. Należy spożyć go na świeżo, ponieważ w czasie przechowywania traci cenne witaminy już po około 8 godzinach. Sok z pomarańczy usprawnia naszą przemianę materii. Ze względu na występowanie witaminy, która doskonale wzmacnia układ odpornościowy organizmu, szczególnie w okresie jesienno- zimowym. Warto spożywać go, a tym samym zmniejszając ryzyko infekcji.

W stanach gorączkowych pomaga w obniżeniu temperatury ciała. Bardzo dobrze się sprawdza jako lekarstwo przy dolegliwościach wątrobowych czy na szkorbut. Nie powinny spożywać soku z pomarańczy osoby chorujące na artretyzm i z nadkwaśnością żołądka.

Spożywanie pomarańczy w czasie ciąży.

Nie od dzisiaj wiadomo, że pomarańcza jest doskonałym źródłem wielu drogocennych składników odżywczych oraz witamin, które idealnie uzupełniają dietę przyszłej mamy. Powinniśmy ograniczyć spożycie pomarańczy w 3 trymestrze ciąży, jeśli pojawią się zgagi. Niektórzy lekarze zalecają ograniczenie spożywania cytrusów, ze względu na alergeny, a tym samym, aby uniknąć nadwrażliwości pokarmowej u niemowląt. Jednak nie wszystkie badania wykazują taką zależność. W czasie ciąży pomarańcze możemy jeść, ale z umiarem. Kwasy tłuszczowe omega-3, które w diecie kobiety ciężarnej minimalizują ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej u dziecka, dlatego młode mamy nie powinny zapominać o rybach i olejach roślinnych w swoim codziennym menu.

Pomarańcza a proces odchudzania.

Owoce pomarańczy sprzyjają diecie redukcyjnej. Średniej wielkości pomarańcza dostarczy nam niewielkie ilości kalorii. Zawartość błonnika rozpuszczalnego, dzięki któremu wydłuża się czas pasażu treści pokarmowej przez przewód pokarmowy. Pozwala to na dłuższe uczucie sytości.

Ze względu na niski indeks glikemiczny, pomarańcza nie podnosi gwałtownie poziomu cukru we krwi, przez co nie stymuluje szybkiego wzrostu insuliny we krwi. Insulina jest hormonem niezbędnym do utrzymania prawidłowej wartości glikemii w organizmie. Każdy spory wyrzut insuliny sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej. Dlatego podczas trwania diety redukcyjnej zalecane są produkty o niskim indeksie glikemicznym. Korzyścią dodatkowa są antyoksydacyjne właściwości witaminy C. jednym z nieodłącznych elementów diety redukcyjnej jest aktywność fizyczna. Podczas wysiłku fizycznego dochodzi do wytwarzania wolnych rodników. Należy zadbać, aby podczas trwania diety zapatrzeć się w źródła tych wymiataczy.

Alergie na pomarańcze.

Alergie pokarmowe obejmują wszystkie grupy produktów, które nadają się do spożycia. Zarówno mięso, mleko, warzywa czy owoce to znane produkty, które bardzo często uczulają. Objawy uczulenia mogą dotyczyć zarówno układu pokarmowego, jak równie często ukazują się na całym ciele osoby uczulonej. Dlatego bardzo trudno rozpoznać, jak również leczyć objawy alergiczne.

Najliczniejszą grupą uczulonych są małe dzieci. Od dnia narodzin mają wiele problemów z przyjmowanym pokarmem, co jest poważnym problemem dla rodziców, jak i lekarzy. W tej sytuacji znalezienie alergenu jest kluczowe w walce z nawracającą alergią. Na liście alergenów nie brakuje owoców, a wśród nich oczywiście pomarańczy.

Pomarańcze zaliczamy do rodziny cytrusów, które w zależności od odmiany posiadają charakterystyczny pomarańczowy kolor. Od gruba skórką znajdziemy bardzo soczysty, włóknisty miąższ. Biała część skórki ma gorzki smak. Resztę owocu możemy jeść, tylko po wcześniejszej, dokładnej obróbce.

W zależności od odmiany miąższ może być kwaśny lub bardzo słodki. Bez wątpienia jest to jeden z najpopularniejszych owoców, który zjemy w każdej części świata.
Owoce cytrusowe rosną w tropikalnym klimacie, który stanowczo różni się, od tego w którym funkcjonujemy. Dieta każdego z nas jest dostosowana do panującego klimatu. Dlatego, organizm wielu z nas może nie tolerować cytrusów, ponieważ nie występują one naturalnie w naszej części klimatycznej. Niestety są również bardzo alergizującym pokarmem. Alergia na pomarańcze może objawić się w postaci zmian atopowych, świądu języka, obrzęku jamy ustnej oraz w postaci wysypki. Uczulać nas mogą także substancje chemiczne, które są wykorzystywane do uprawy roślin.

Reakcja alergiczna może wystąpić w przypadku samego kontaktu z pomarańcza lub też osobom, która mogła je obierać. W przypadku alergii powinniśmy unikać nie tylko spożywania samych owoców, ale również soku z pomarańczy czy nawet ciast z ich dodatkami, dżemów, galaretek czy czekolad. Wiele produktów spożywczych zawiera w swoim składzie olejki eteryczne, które w głównej mierze są pozyskiwane z cytrusów. Dlatego takie osoby powinny bardzo dokładnie czytać etykiety.

Ciekawostki o pomarańczach

  • W Stanach Zjednoczonych prawo w stanie Floryda, Kalifornia, Arizona i Teksas zabrania zbiorów niedojrzałych owoców,
  • O dojrzałości pomarańczy nie decyduje barwa skórki, lecz poziom stężenia kwasów organicznych i cukrów. Gdy poziom stężenia cukru w soku z pomarańczy osiągnie wystarczająco wysoki poziom, a stężenie kwasów obniży się dostatecznie, wówczas wtedy następuje ich zbiór,
  • Pomarańcze w temperaturze pokojowej, w warunkach domowych przechowuje się tydzień, a w lodówce nawet do tygodnia dłużej,
  • Bezpestkowe pomarańcze posiadają tzw. pępek, czyli drugi owoc, który wchłania nasiona pierwszego. Pomarańcze produkcji przemysłowej nie posiadają takiego pępka, jedynie mogą zawierać pestki,
  • Pomarańcze dojrzałe często mają żółto- zielony lub zielony kolor skórki, jest ona doprowadzona do pomarańczowej przy użyciu etylenu- proces jest znany jako gazowanie lub dojrzewanie,
  • Pomarańcze w handlu mogą być przechowywane przez okres do 12 tygodni po zbiorach, dzięki temperaturze i kontrolowanej atmosferze w komorach przechowalniczych,
  • Raz do roku, we włoskim mieście Ivrea, odbywa się bitwa na pomarańcze,
  • Pomarańcza należy do rodziny owoców cytrusowych, a ich pH waha się od 2,9- 4,0. Takie pH nie świadczy o tym, że owoce te posiadają właściwości zakwaszające organizm, wręcz przeciwnie, pozytywnie wpływają na zachowanie równowagi kwasowo- zasadowej oraz są wysoko alkalizujące.
  • Pomarańcza w języku niemieckim, francuskim i angielskim to Orange, a w języku hiszpańskim- narania,
  • Z jednego drzewa można zebrać nawet 1000 owoców w ciągu roku, a tym samym zapewniając zbiory nawet przez 80 lat,
  • W pomarańczy kolor pomarańczowy związany jest z obecnością prowitaminy A, czyli beta- karotenu, który nadaje kolor, np. marchewce.

Więcej na temat pomarańczy w tym właściwości można odszukać pod adresem https://www.healthline.com/nutrition/oranges oraz na https://www.medicalnewstoday.com/articles/272782 pod którym opublikowano badania i inne szczegóły.

Owoce