Pomidory są bogactwem pod względem wartości odżywczych. Te niskokaloryczne warzywa z rodziny psiankowatych pochodzą aż z Ameryki Południowej. Dzikie odmiany tej rośliny można spotkać na Filipinach, Wyspach Kanaryjskich oraz w Peru. Za raz po odkryci Ameryki został sprowadzone do Europy. Dzięki swojej barwie zostały nazwane jabłkami złota.

Dawnej w Europie były uważane za rośliny trujące, prawdopodobnie z powodu zapachu, który był wydzielany z łodyżki i liści. Łodygi i liście u ziemniaków, jak i pomidorów, są rzeczywiście trujące i dlatego za raz po zerwaniu warzyw należy bardzo dokładnie umyć ręce. Solaninę może znaleźć również w zielonych owocach, przy czy nie ginie ona w procesie gotowania.

Właściwości odżywcze pomidora

Wartość odżywcza w 100 gramach produkt.

  • Wartość energetyczna – 18 kcal
  • Białko ogółem – 0.88 g
  • Tłuszcz – 0.20 g
  • Węglowodany – 3.89 g (w tym cukry proste 2.63)
  • Błonnik – 1.2 g
  • Witaminy
  • Tiamina – 0.037 mg
  • Ryboflawina – 0.019 mg
  • Niacyna – 0.594 mg
  • Witamina B6 – 0.080 mg
  • Kwas foliowy – 15 µg
  • Witamina A – 833 IU
  • Witamina E – 0.54 mg
  • Witamina K – 7.9 µg
  • Witamina C – 13.7 mg
  • Minerały
  • Wapń – 10 mg
  • Żelazo – 0.27 mg
  • Magnez – 11 mg
  • Fosfor – 24 mg
  • Potas – 237 mg
  • Sód – 5 mg
  • Cynk – 0.17 mg

Pomidory są bogatym źródłem witamin i składników mineralnych, a przed wszystkim w beta- karoten, witaminy: B9, B6, B3, E, K, C i H oraz w mangan, miedz, magnez, potas i likopen. Pomidory są alkalizujące i dostarczają niewiele kalorii. Są niedocenione w dietach dla cukrzyków, osób zmagających się z otyłością, reumatyzmem, chorobami serca i nerek oraz w zapaleniu stawów. Zaleca się je szczególnie dzieciom i młodzieży w czasie intensywnego wzrostu oraz osobom cierpiącym na zaparcia.

Cenny likopen

Pomidory mają swoich przeciwników, a to ze względu na niewielką ilość trujących alkaloidów, które wpływają w niekorzystny sposób na gospodarkę wapniową organizmu, co może pogorszyć stan chorobowy przy chronicznym bronchicie, miażdżycy, osteoporozie oraz przy artretyzmie.

Likopen jest antyutleniaczem, który cechuje się dwukrotnie większą siłą neutralizacji wolnych rodników niż beta- karoten. Ochrania komórki naszego organizmu przez działanie wolnych rodników oraz chroni nasz organizm przed nowotworami, zaćma, chorobami serca itp.

Naukowcy z Harvardu przeprowadzili badania, które wykazały, że likopen skutecznie chroni przed rakiem prostaty. U mężczyzn, którzy spożywali w tygodniu 10 kawałków pizzy lub 10 porcji pomidorów ryzyko wystąpienia raka prostaty spadło o 45 %. Uczeni z Włoch wykazali, że osoby spożywające 7 porcji surowych pomidorów tygodniowo, zmniejszają ryzyko raka żołądka i jelita grubego o 60%.

Pomidory posiadają w swoim składzie kwasu p-kumarynowy i kwas chlorogenowy, które hamują powstawanie rakotwórczych nitrozamin. Działanie tych substancji pozwoli nam zwolnić procesy starzenia się oraz zmniejszy ryzyko wystąpienia nowotworów.

Nitrozaminy są najsilniejszym kancerogennym składnikiem tytoniu. Zablokowanie ich przez kwasy zawarte w pomidorach dają szanse na zminimalizowanie ryzyka zachorowania na raka płuc.
Pomidory są również wykorzystywane w kosmetologii, ponieważ leczą wypryski wieku młodzieńczego, a także rozjaśniają cerę oraz nawilżają naskórek. Badania naukowe dowiodły, że pomidory podwyższają poziom prokolagenu. Utrata prowadzi zaś do wiotczenia skóry.

Odmiany pomidorów

Każdy mieszkanie Polski zjada średnio w ciągu roku około 10 kilogramów pomidorów, co stanowi 1/6 całkowitej konsumpcji warzyw, które przypadają na ten okres. Warto zaznaczyć, że z botanicznego punktu widzenia pomidor jest zaliczany przez wielu do grupy owoców. Jadalną częścią są soczyste, duże jagody o różnych barwach i kształtach. Pomidory dzielimy ze względu na sposób uprawy: uprawiane w tunelu i pod folią, gruntowe oraz szklarniowe. Ze względu na kolor możemy wyróżnić m.in. czarne, czekoladowe, czerwone, malinowe, tygrysie, zielone, pomarańczowe i żółte pomidory. Wielkość pozwala Man je sklasyfikować na wielkoowocowe, średnioowocowe i drobnoowocowe.

Na świecie istnieje ponad tysiąc odmian pomidorów. W Polsce wykorzystywane są najczęściej następujące gatunki:

  • Malinowe- o delikatnym słodkim miąższu, różowatej skórce, okrągłe; najsmaczniejsze są te surowe, sprawdzają się do kanapek, sałatek itp.
  • Gruntowe- są najbardziej popularne, żywy czerwony kolor, okrągły kształt; kwaskowe, soczyste, smaczne zarówno po ugotowaniu, jak i na surowo,
  • Śliwkowe-podłużne warzywa ( na dole zakończone czubkiem), średniej wielkości; aromatyczne, słodkie, idealnie nadają się do dań na bazie pomidorów,
  • Gargamel- ciężkie, duże, bezkształtne okazy o intensywnym zapachu, intensywnej czerwonej barwie oraz o twardy, soczystym, kwaśno- słodkim miąższu; sprawdzają się najbardziej jako baza do sosów i zup,
  • Koktajlowe- niewielkie warzywa o barwie żółtej, pomarańczowej lub czerwonej, z dużą ilością pestek, kwaskowe, bardzo soczyste; nadają się na koreczki, do sałatek czy też do dekoracji,
  • Bawole serce- kształtem przypominające serce, podłużne, bardzo duże, niemal bez pestek, o dużej zawartości słodkiego miąższu; polecane do sosów i przecierów
  • Śliwkowy- średniej wielkości owoc, mięsisty, jędrny, bez gniazd nasiennych. Doskonale nadaję się, jako surowiec do produkcji przetworów pomidorowych. Można go suszyć.
  • Daktylowy- drobnoowocowy, delikatny i soczysty w smaku. Najlepiej sprawdza się, jako składnik sosów oraz nadaje się do marynowania.
  • San Marzano- intensywna czerwona barwa, o wydłużonym owalnym kształcie, doskonały smak. Bardzo często wykorzystywany jest do przechowywania w słoiku bez skórki.

Właściwości pomidorów

Ze względu na bogactwo witamin oraz składników mineralnych, obecność pomidorów w naszej diecie wiążę się z szeregiem prozdrowotnych właściwości. Pomidory:

  • Zmniejszają ryzyko chorób układu krążenia i serca- magnez, miedz, witamina C, potas i błonnik wpływają korzystnie na pracę naszego serca, witamina E wzmacnia naczynia krwionośne, likopen minimalizuje ryzyko zawału oraz spowalnia zmiany miażdżycowe, żelazo i kobalt biorą udział w tworzeniu się hemoglobiny, witamina K zapewnia prawidłową krzepliwość krwi, witaminy z grupy B podnoszą poziom ,, dobrego’’ cholesterolu, a ograniczają odkładanie się ,, złego’’
  • Działają antynowotworowe i opóźniają procesy starzenia się- przeciwutleniacze zwalczają szkodliwe wolne rodniki. Mężczyźni jedzący regularnie pomidory są o 34% mniej narażeni na rozwój raka prostaty. Badania dowiodły, że likopen zmniejsza ryzyko raka szyjki macicy.
  • Działają moczopędnie- potas obniża ciśnienie krwi,
  • Wspomagają trawienie- błonnik usuwa resztki pokarmowe i wspiera prace jelit, mangan poprawia naszą przemianę materii,
  • Wzmacniają odporność – Witamina C jest kluczowa w produkcji limfocytów,
  • Wpływają korzystnie na nasze samopoczucie- potas poprawia koncentrację, kwas foliowy wspomaga produkcję noradrenaliny, dopaminy i serotoniny czyli hormonów odpowiedzialnych za dobry apetyt, sen oraz nastrój.
  • Regulują pracę układu nerwowego- witaminy z grupy B redukują stres oraz łagodzą napięcie.

Pomidory działają moczopędnie, dzięki czemu pozwalają nam pozbyć się z organizmu nadmiaru wody z organizmu. Zawarte w nich witaminy i przeciwutleniacze wpływają korzystnie na stan skóry. Posiadają działanie przeciwzmarszczkowe, łagodzą zmiany trądzikowe oraz rozjaśniają przebawienia.

Pomidory suszone w swoim składzie zawierają więcej likopenu oraz innych składników odżywczych, a szczególnie błonnika. Pomidory świeże posiadają 1,2 g błonnika, a z kolei pomidory suszone mają aż 13 g. zawierają też więcej składników odżywczych, takich jak: potas, fosfor, magnez, żelazo czy wapń. Pierwszy pierwiastek występuje w ilości około 3400 mg/100 g potasu.

Kto powinien zrezygnować z pomidorów?

Ostrożność powinny zachować kobiety karmiące piersią oraz osoby zmagające się ze zgagą, dną moczanową oraz reumatoidalnym zapaleniem stawów. U osób z wrażliwym przewodem pokarmowym pomidory należy obrać ze skórki przed spożyciem.

Łączenie pomidora z ogórkiem?

Nie jest najlepszym rozwiązaniem łączenie ogórka z pomidorem w jednej sałatce, ponieważ zawarte w ogórkach enzymy rozbijają zawartą w pomidorach witaminę C. Jest na to również sposób- przed połączeniem ze sobą wszystkich składników każdy z nich należy wymieszać z odrobiną oliwy z oliwek. Zwiększy ona wchłanianie likopenu z pomidorów, a dodatkowo podziała ochronnie na witaminę C.

Przetwory

Ważne miejsce w naszym jadłospisie stanowią sosy, koncentraty pomidorowe i ketchup. Nie dorównują one jednak surowym pomidorom, ale wypadają znacznie lepiej pod względem ilości łatwo wchłanianego likopenu.
W czasie obróbki termicznej dochodzi do zerwania wiązań chemicznych, w wyniku czego likopen zostaje przekształcony w związki o lepszej przyswajalności. Poziom likopenu po zjedzeniu przetworów na bazie pomidorów jest 2-3 razy większy niż po spożyciu świeżych pomidorów.

Dieta pomidorowa

Dieta pomidorowa jest stosowana w racjonalny sposób, wspiera pracę całego ustroju, a także umożliwia szybkie odchudzanie. Jak już wcześniej wspomniano, pomidory są zaleca u osób z nadmiarem wody w organizmie oraz osobom zmagającym się z nadciśnieniem. Włączenie do codziennej diety surowych warzyw, przecieru pomidorowe czy soku pozwala na skuteczny detoks.

Nie od dzisiaj wiemy, że pomidory są doskonałym źródłem potasu. Pierwiastek ten obniża ciśnienie krwi, zapobiega powstawaniu obrzęków, pomaga w pozbyciu się płynów zalegających w organizmie oraz uczestniczy w regulacji gospodarki wodnej organizmu. Potas wspomaga również pracę mięśni oraz serca.

W pomidorach znajdziemy również beta- karoten, witaminę PP, B1, E i C. Nie zapominajmy o likopenie, który jest silnym przeciwutleniaczem, który chroni przed miażdżycą, obniża poziom cholesterolu, spowalnia proces starzenia się organizmu, zapobiega przed powstaniem nowotworu oraz ochrania komórki przed działanie wolnych rodników. Likopen najlepiej jest przyswajany z przetworzonych pomidorów.

Popularny sok pomidorowy bardzo dobrze sprawdza się na kaca, a to dzięki zasłudze dużej zawartości witaminy C. Uzupełnia elektrolity, których równowaga została zaburzona po wypiciu alkoholu. Potas w soku pomidorowym wyrównuje rytm serca, a witamina C niweluje dolegliwości żołądkowe.

Na czym polega dieta pomidorowa?

Dieta pomidorowa jest z reguły dietą niskoenergetyczną, która dostarcza zaledwie 1000 kcal dziennie. W ciągu stosowania tej diety przez 10 dni, możemy schudnąć 1,5- 2 kilogramów. Dietę można powtarzać tylko raz na miesiąc. Bazą diety powinny być pomidory, które ze względu na niską kaloryczność umożliwiają zwiększenie objętości spożywanych posiłków przy niewielkim limicie kalorycznym.

Nie można wskazać przy tej diecie jednej odmiany pomidorów, która była by szczególnie polecana. Wręcz przeciwnie, bogactwo kolorów i kształtów oraz różnorodność pomoże nam uniknąć monotonii podczas komponowania posiłków. Bardzo dobrze sprawdzają się żółte o ziołowym posmaku, zielone, które smakiem przypominają cukinię, drobne koktajlowe, twarde bawole serce, miękkie i słodkie malinowe.

Wszystkie wyżej wymienione rodzaje pomidorów posiadają zbliżone, korzystne wartości odżywcze w diecie. Nie musimy pomidorów jeść tylko na surowo. Można z nich zrobić sos, udusić, upiec, czy nawet podawać w postaci grillowanej. Przetwory, takie jak pomidory z puszki, przecier pomidorowy czy sok z pomidorów również mogą znaleźć się w diecie. Należy sprawdzić czy w swoim składzie nie zawierają soli i cukru.

Wady i zalety diety pomidorowej

Jak każda z diet produktowych, dieta pomidorowa ma oczywiście swoje wady i zalety, pomimo jest to rodzaj diety dość racjonalny. Polecana jest osobom, które borykają się z nadciśnieniem i nadwagą.
Mężczyźni, którzy chcą przejść na dietę pomidorową, powinni zwiększyć jej kaloryczność, co najmniej o 500 kcal. Diety tego typu nie powinny stosować przez dzieci i młodzież, kobiety w ciąży i karmiące piersią , osoby mające problem z żołądkiem oraz nerkami.

Zasady diety pomidorowej

  • Pomaga w walce z nadciśnieniem,
  • Pozwala szybko schudnąć, przy czym nie jest dietą monotonną,
  • Opiera się na pomidorach, pozwala zwalczyć problemy związane z nadwagą,
  • W tej diecie są dopuszczane zdrowe produkty żywnościowe, takie jak: oleje roślinne, owoce, warzywa inne niż pomidory, chude ryby i mięsa, kasze.

Jest to nadal diety niskokaloryczna, umożliwia spadek wagi bez uwzględnienia indywidualnych, potrzeb, a dodatkowo grozi nam nadal efekt jo-jo.
Analizując bilans wad i zalet diety pomidorowej, możemy zauważyć, że jej stosowanie może przynieść nam wiele korzyści. Dieta ta może być w bezpieczny sposób stosowana, jeśli zwiększy się limit kalorii i dopasujemy go do swoich indywidualnych potrzeb.

Przykładowy jadłospis diety pomidorowej

Dieta pomidorowa jest jedną z wielu diet odchudzających, w której należy: pić 8- 10 szklanek wody codziennie, jeść 5 niewielkich objętościowo posiłków dziennie, bazując na chudych rybach i mięsie, warzywach oraz produktach pełnoziarnistych, do każdego posiłku należy włączyć pomidory. Dieta ta opiera się głównie na zasadach zdrowego odżywiania.

1 dzień

  • Śniadanie: sałatka z pomidorów z oliwą, cebulą i pieprzem, 2 kroki chleba razowego z wędliną drobiową
  • 2 śniadanie: brzoskwinia, serek wiejski, garść pomidorów koktajlowych
  • Obiad: dorsz zapiekany w pomidorach, ryż brązowy, surówka z kiszonej kapusty, sos pomidorowy
  • Podwieczorek: wydrążony pomidor z wbitym jajkiem w środki, zapiekany w piekarniku
  • Kolacja: mozzarella z rukolą i pomidorami, z niewielka ilością oliwy i pieprzu

2 dzień

  • Śniadanie: 2 kromki chleb razowego, serek wiejski z pomidorami i oliwą
  • 2 śniadanie: banan, sałatka z fetą, cebulą i pomidorami
  • Obiad: filet z kurczaka zapiekany z pomidorem i brokułem, kasza jęczmienna, surówka z porów
  • Podwieczorek: pomidory z jogurtem naturalnym
  • Kolacja: grzanki z salsą pomidorową

3 dzień

  • Śniadanie: frittata z mozzarella, pomidorami i bazylią
  • 2 śniadanie: sok pomidorowy, jabłko
  • Obiad: 2 pomidory faszerowane borowikami i serem mozzarella, zapiekane w piekarniku, 2 ziemniaki, mizeria
  • Podwieczorek: serek wiejski z pomidorem, cebulą, oliwą i ogórkiem
  • Kolacja: zupa krem z papryki i pomidora

4 dzień

  • Śniadanie: jajecznica z 2 jajek i dużego pomidora, kromka chleba razowego
  • 2 śniadanie: sałatka z pomidorek i twarożkiem
  • Obiad: leczo z pomidorami, papryką i kukurydzą
  • Podwieczorek: tost z jajkiem i pomidorem
  • Kolacja: grillowane pomidory z pieczarkami

5 dzień

  • Śniadanie: budyń z pomidorów
  • 2 śniadanie: gruszka, serek wiejski z jajkiem i pomidorem
  • Obiad: ryżu brązowego, mintaj w sosie pomidorowym, surówka z kapusty kiszonej, woda mineralna.
  • Podwieczorek: sok pomidorowy
  • Kolacja: kromka pieczywa chrupkiego, plasterek mozzarelli, plasterek pomidora z bazylią i oliwą

6 dzień

  • Śniadanie: kromka chleba pełnoziarnistego, twarożek z pomidorem
  • 2 śniadanie: Sałata z suszonymi pomidorami i kurczakiem, zielona herbata.
  • Obiad: stek w pomidorach
  • Podwieczorek: 2 szklanki soku pomidorowego.
  • Kolacja: grillowane warzywa (pomidory, cukinia, bakłażan) i pieczarki polane sokiem z cytryny i oliwą z oliwek

7 dzień

  • Śniadanie: sałatka jajeczno-pomidorowa, twarożek ze szczypiorem,
  • 2 śniadanie: sok wielowarzywny,
  • Obiad: Spaghetti z tuńczykiem i pomidorami, woda mineralna.
  • Podwieczorek: zupa-krem z pomidorów z dodatkiem chili i bazylii,
  • Kolacja: sałata z kurczakiem i suszonymi pomidorami

Ciekawostki

  • Spożywanie pizzy z sosem pomidorowym, sosu pomidorowego i pomidorów częściej niż 2 razy w tygodniu, może zmniejszyć ryzyko zachorowania o 21- 43% na raka prostaty,
  • Najlepszym źródłem likopenu jest: sos pomidorowy,, zupa pomidorowa, ketchup, sok wielowarzywny, sok pomidorowy, pomidory w puszce, różowy grapefruit, zupa jarzynowa,
  • Pomidory pochodzące z upraw ekologicznych zawierają w swoim składzie 3 razy tyle likopenu co pomidory pochodzące z upraw tradycyjnych,
  • Przyswajalność likopenu wzrasta, jeżeli będziemy gotować pomidory z dodatkiem tłuszczu, najlepiej oliwy z oliwek,
  • Wybierajmy pomidory te z najbardziej błyszczącą skórką. Zawiera więcej likopenu i beta- karotenu,
  • Enzym zawarty w ogórku ( askorbinaza) niszczy witaminę C zawartą w pomidorach,
Warzywa